“Παραμένω στην παράδοξη θέση να αντιπαθώ, να δυσπιστώ, να αποδοκιμάζω και να φοβάμαι τον εθνικισμό οπουδήποτε κι αν βρίσκεται… και την ίδια στιγμή να αναγνωρίζω την τεράστια δύναμή του, την οποία πρέπει να τιθασεύσουμε για να προοδεύσουμε, αν αυτό είναι εφικτό”.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, με το κύμα ανόδου εθνικιστικών κομμάτων, αυξήθηκε ραγδαία η χρήση του όρου “εθνικισμός”. Στην ανά χείρας συλλογή κειμένων του ιστορικού Eric Hobsbawm για τον εθνικισμό βρίσκουμε ορισμένες από τις πιο καίριες σκέψεις του πάνω σε αυτό το αμφιλεγόμενο ιστορικό ζήτημα, που σήμερα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, καθώς ζούμε στο κατώφλι μιας εποχής όπου το διαδίκτυο και η παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου διαρρηγνύουν τα εθνικά σύνορα, την ίδια στιγμή που, ως αντίδραση, ο εθνικισμός μοιάζει να αναδύεται ξανά, με νέα ορμή.
Ο Eric Hobsbawm, περισσότερο από κάθε άλλον ιστορικό του καιρού μας, προσέγγισε με μεγάλη προσοχή και σοβαρότητα αυτά τα κινήματα, χωρίς ποτέ να στηλιτεύει τον εθνικισμό και τον πατριωτισμό ως απλώς παράλογα. Χρειαζόμαστε σήμερα την καθαρή ματιά του, όπως τη χρειαζόμασταν και όσο ζούσε. Το Για τον εθνικισμό είναι ένα έργο απαραίτητο για όσους θέλουν να κατανοήσουν αυτά τα φαινόμενα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)