Η κυβέρνηση της ΝΔ βολεύεται να κατηγορεί τον «νόμο Κατρούγκαλου» για τις συντάξεις, αν και τον εφαρμόζει πιστά, γιατί έτσι μπορεί να αποσιωπά τις βαρύτατες διαχρονικές της ευθύνες. Το ίδιο βέβαια συμβαίνει και με το ΠΑΣΟΚ.
Προς αποκατάσταση της αλήθειας και για διευκόλυνση όλων μας, καταγράφεται παρακάτω τι παρέδωσε η συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ τον Ιανουάριο του 2015:
- πάνω από 1,8 δις έλλειμμα στα ασφαλιστικά ταμεία,
- συντάξεις περικομμένες οριζόντια 12 φορές έως και 50% με συνολικό ύψος περικοπών 45 δις,
- με δεσμεύσεις προς τους θεσμούς για επιπλέον περικοπές,
- και περίπου 400.000 εκκρεμείς συνταξιοδοτικές παροχές.
Επίσης 13 ταμεία κύριας και επικουρικής ασφάλισης (στην πραγματικότητα η πολυνομία ήταν πολύ μεγαλύτερη, αφού μόνο στην κύρια ασφάλιση είχε 27 κλάδους με πλήρη αυτονομία, δικούς τους κανόνες λειτουργίας και διαφορετικά μηχανογραφικά συστήματα.
Το σημαντικότερο και ουσιαστικότερο που ο νόμος 4387/2016 επέφερε, ήταν η συνολικότερη μεταρρύθμιση, καθιστώντας το ασφαλιστικό σύστημα βιώσιμο, για να μπορούν να πάρουν σύνταξη και οι σημερινοί εργαζόμενοι. Η αποκατάσταση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος έγινε κυρίως με μεταρρύθμιση στον υπολογισμό των συντάξεων που χαρακτηριζόταν από τις αρχές:
- Της ισονομίας: ένα ταμείο, ενιαίοι κανόνες για μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες.
- Της κοινωνικής δικαιοσύνης: συμμετοχή του κράτους με την καθιέρωση της Εθνικής Σύνταξης, όπως αυτή ισχύει στα προηγμένα κοινωνικά κράτη. Αυτή δίνεται σε όλους, με χρηματοδότηση από τη φορολογία και χωρίς εισοδηματικά κριτήρια.
Στον παρακάτω πίνακα καταγράφονται οι σημαντικότερες αλλαγές για τους εργαζόμενους:
| Υπολογισμός Σύνταξης 2084/1992 (Νόμος Σιούφα) και ορίων ηλικίας βάσει ν. 3863/2010 (Λοβέρδου – Κουτρουμάνη) | Υπολογισμός Σύνταξης και όρια ηλικίας ν. 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου) |
| Όρια ηλικίας συνταξιοδότησης: Γενικό όριο ηλικίας το 67° έτος και ελάχιστος χρόνος ασφάλισης τα 15 έτη ασφάλισης. Προϋπόθεση πρόωρης συνταξιοδότησης η συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης και του 62ου έτους της ηλικίας. Καμία πρόβλεψη για μειωμένη σύνταξη. Σύμφωνα με τον προηγούμενο Κανονισμό του Ταμείου Συντάξεων των Εργαζομένων στην ΕΤΕ, η κύρια σύνταξη υπολογιζόταν πάνω στο άθροισμα ΒΑΣΙΚΟΣ ΜΙΣΘΟΣ + ΕΠΙΔΟΜΑ ΠΟΛΥΕΤΙΑΣ + ΕΠΙΔΟΜΑ ΒΑΘΜΟΥ + ΕΠΙΔΟΜΑ ΠΤΥΧΙΟΥ. | Γενικά όρια ηλικίας, τα 67 έτη για την πλήρη σύνταξη και τα 62 έτη για μειωμένη σύνταξη. H Εθνική Σύνταξη: Αυτή δίνεται σε όλους, με χρηματοδότηση από τη φορολογία και χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Η Ανταποδοτική Σύνταξη:Υπολογίζεται στο σύνολο των Μηνιαίων Αποδοχών επί των οποίων έχουν πληρωθεί ασφαλιστικές εισφορές. Το ύψος της είναι ανάλογο με τα Ασφαλιστικά Χρόνια Υπηρεσίας και το ύψος των Ασφαλιστικών Εισφορών. Πολλά χρόνια υπηρεσίας και υψηλές ασφαλιστικές εισφορές συνεπάγονται υψηλότερες συντάξεις, χαρακτηριστικό των εργαζομένων στην ΕΤΕ. |
Ειδικότερα, με βάση και τα παραπάνω, θεσμοθετήθηκε με το άρθρο 30 του νόμου Κατρούγκαλου η προσαύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης με επιπλέον ποσοστό αναπλήρωσης για τις επιπρόσθετες ασφαλιστικές εισφορές εν συγκρίσει με τις αντίστοιχα προβλεπόμενες στο πρώην ΙΚΑ ΕΤΑΜ που καταβάλλονταν για τη δημιουργία του ασφαλιστικού κεφαλαίου. Όλα τα παραπάνω ποσοστά αναπλήρωσης προβλέφθηκε όπως υπολογίζονται όχι σε μέρος μόνο των συντάξιμων αποδοχών, αλλά επί του συνόλου των ασφαλιστέων αποδοχών ακόμα και για τα επιδόματα εορτών και αδείας, επίδομα ισολογισμού, υπερωρίες κλπ που έως τότε παρότι εισφοροδοτούνταν δεν λαμβάνονταν υπόψη.
Ειδικά συνεπώς για τους υπαλλήλους της ΕΤΕ που είχαν υπαχθεί στην ασφάλιση του πρώην ΤΣΠΕΤΕ και κατέβαλλαν υψηλότερα ποσοστά εισφορών από τους ασφαλισμένους του πρώην ΙΚΑ ΕΤΑΜ, ο νόμος Κατρούγκαλου επέφερε μεγαλύτερα ποσά κύριας σύνταξης όχι μόνο σε όσους έφυγαν μετά την έναρξη ισχύος του από τον Μάϊο του 2016 και εντεύθεν, αλλά και σε όσους είχαν ήδη συνταξιοδοτηθεί μέσω της διαδικασίας του επανυπολογισμού.
Αξίζει μάλιστα να επισημανθεί ότι ενόψει του νέου τρόπου υπολογισμού της κύριας σύνταξης λαμβάνονται υπόψη οι πράγματι καταβληθείσες εισφορές – ασφαλιστέες αποδοχές, το ανώτατο όριο των οποίων διαχρονικά στο δικό μας ταμείο ήταν πολύ υψηλότερο από το πρώην ΙΚΑ ΕΤΑΜ και άλλους φορείς κύριας σύνταξης. Περαιτέρω δε, με το νόμο Κατρούγκαλου καταργήθηκε και το πλαφόν 2.773€ ως ανώτατο ποσό μηνιαίας κύριας σύνταξης και σήμερα ανέρχεται σε 4.957,92€.
Αυτό σημαίνει ότι ο «νόμος Κατρούγκαλου» είναι ότι καλύτερο και δεν έχει αδυναμίες και ελλείψεις; Κάθε άλλο.
Αυτό που επιχειρείτε να δειχθεί, είναι ότι ένα ασφαλιστικό σύστημα για να είναι βιώσιμο και κοινωνικά αποτελεσματικό, οφείλει να στηρίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες:
- εύρωστη οικονομία,
- επαρκώς ρυθμισμένη αγορά εργασίας και
- αποτελεσματική δημογραφική πολιτική
Στην Ελλάδα αυτή την στιγμή οι κυβερνητικές πολιτικές και στους τρεις τομείς, κινούνται σε μια «πορεία προς τα βράχια»:
- Συγκυριακή ανάπτυξη η οποία δε διαχέεται στην κοινωνία
- Αγορά εργασίας που έχει μετατραπεί σε «ζούγκλα»,
- Δημογραφική πολιτική που αγνοείται.
Συνεπώς, όσο συνεχίζεται η επιδότηση της αισχροκέρδειας και η αφαίμαξη των λαϊκών νοικοκυριών, όσο συνεχίζεται η βίαιη αναδιανομή του παραγόμενου πλούτου, προς τα χέρια λίγων και ισχυρών, όσο το ΣΕΠΕ έχει διακοσμητικό ρόλο και οι ΣΣΕ και τα συνδικαλιστικά δικαιώματα τελούν υπό διωγμό, όσο η κυβέρνηση νομίζει ότι δημογραφική πολιτική είναι η χορήγηση 2.000 ευρώ στα παιδιά που γεννιούνται (και τέλος), καμία ελπίδα δεν υπάρχει για τις συντάξεις και τους συνταξιούχους.
Είναι επομένως απλοϊκό να θεωρεί κάνεις ότι ένας νόμος ευθύνεται για «όλα τα δεινά του κόσμου» λες και το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας ξεκίνησε να λειτουργεί το 2016. Η αντίληψη αυτή, «ξεπλένει» τις βαρύτατες ευθύνες των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ – ΝΔ τα τελευταία 40 χρόνια και εμπεριέχει στοιχεία πολιτικής εμπάθειας. Αποκρύπτει επίσης την εναλλακτική, τον άλλο δρόμο. Η κυβέρνηση της ΝΔ βολεύεται να κατηγορεί τον «νόμο Κατρούγκαλου» αν και τον εφαρμόζει, γιατί έτσι μπορεί να αποσιωπά τις βαρύτατες, διαχρονικές της ευθύνες. Το ίδιο συμβαίνει και με το ΠΑΣΟΚ.
Και κάτι τελευταίο…
Σήμερα ο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας είναι αναδιανεμητικό. Αυτό σημαίνει ότι, όπως και η φορολογία, εφαρμόζει το άρθρο 4 του Συντάγματος, σύμφωνα με το οποίο: «Οι Έλληνες πολίτες είναι ίσοι και συμμετέχουν στα δημόσια βάρη ανάλογα με τις δυνατότητες τους».
Αυτό σημαίνει ουσιαστικά ότι οι πολύ πλούσιοι, (τράπεζες, παραγωγοί ενέργειας, διυλιστήρια, φαρμακοβιομηχανίες, σούπερ μάρκετ κλπ), θα πρέπει να πληρώσουν… Εκεί σίγουρα, μπορούμε να «βρούμε τα λεφτά» για να ενισχύσουμε τις συντάξεις και το κοινωνικό κράτος, στηρίζοντας παράλληλα την εργασία και φέρνοντας στο προσκήνιο, ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, που θα διαχέει κατά δίκαιο τρόπο, τον παραγόμενο πλούτο.
